De L.A.Buma
Sinds 2015 wordt er weer geroeid met de meer dan 100-jarige L.A. Buma. Er wordt druk getraind en meegevaren in roeisloepcompetities. Niet zonder succes! Voor foto's video's en het westrijdoverzicht kijk op de Facebookpagina.
Veel dank gaat uit naar de sponsoren die het wedstrijdroeien mogelijk maakt:
Glasservice Noord, Albert Zijlmaker, Paesens
Schierzicht Lauwersoog
Jachthaven Noordergat, Lauwersoog
Ten Kate-Kool Watermanagement, Feanwâldsterwâl
Adema Architecten, Dokkum
Wedstrijdscheme 2024:
30 maart IJsselslag Deventer
13 april Harlingen
20 april Grou
25 Mei Urk
22 juni Terherne
september Admiraliteitsdagen Dokkum (?)
21 en 22 september Veersemeer
28 september Langweer
12 oktober Amsterdam
26 oktober Leeuwarden
Geschiedenis:
Naam van de boot: De L.A. Buma
Lieuwe Annes Buma (1796-1876) heeft nooit hoeven werken, vader was rijk geworden door scheepvaart. Erfde hele familiekapitaal omdat hij als laatste van drie ongetrouwde broers en 1 dito zuster te Makkum overleed. Liet 12.000 gulden na aan de Noord- en Zuid-Hollandsche Redding-Maatschappij om een reddingstation te vestigen op Frieslands vaste wal (op Schier en Ameland waren wel al reddingstations).
De N.Z.H.R.M.
Opgericht in 1824. Koos voor Moddergat (hoewel ook bijvoorbeeld Hindeloopen aangaf in de race te zijn) omdat hier in dit gebied veel schipbreuken waren (verraderlijke gronden op en bij de Engelsmanplaat) maar ook omdat de vissers hier het redden al gewend waren. Die vissers werden de logische bemanning van de boot.
Eerste boot
Gebouwd in Amsterdam, alleen om te roeien, 5 aan elke kant + een bootsman (kapitein) en een uitkijk maakt 12 man totaal. Deed dienst in Moddergat tot 1897; daarna elders ingezet en in 1905 na zware schade afgevoerd.
Tweede boot
Was een oude reserveboot, van 1897-1901. Toen viel ie van de dijk af en raakte beschadigd. Naam onbekend, maar waarschijnlijk niet L.A. Buma genoemd.
Derde boot van 1901-1911 werd wel weer L.A. Buma genoemd, maar was ook een ouder exemplaar dat elders onder een andere naam dienst deed. Was roeireddingboot met zeil mogelijkheid.
Vierde boot
Weer speciaal voor Moddergat gebouwd, nu te Katwijk aan Zee door de firma Taat in 1911.
Dit is de boot die nu gerestaureerd wordt. Afmetingen ongeveer 9 meter lang en 2,5 meter breed.
Had een intrekbaar middenzwaard voor als er gezeild moest worden, maar kon ook geroeid worden.
Had ook luchtkisten van koper (kon ook van hout zijn) aan de binnenkant, waardoor deze in feite onzinkbaar was.
De L.A. Buma en de rampen van 1883 en 1893
Konden de vissers zelf niet gered worden in 1883? Nee, want ze waren toen aan het vissen. Sterker nog, van de bemanning van 12 man kwamen er 8 om, allen roeiers. Vier maanden kon de roeireddingboot daardoor niet uitvaren, totdat vervangers gevonden werden.
In december 1893 (ramp van Wierum) viel er ook niets te redden; 22 Wierumer vissers verdronken voordat er in Moddergat bericht kwam over deze ramp.
Reddingspogingen van de laatste L.A. Buma (III)
Deze boot (soms een vervanger zoals een vlet of een reserveboot van de N.Z.H.R.M. als de L.A. Buma III voor onderhoud weg was) kwam een keer of tien in actie. Meestal voor niets (men kwam te laat, de bemanning wilde niet van boord et cetera).
- Berucht is de poging in 1916: er was een schip in nood boven Oostmahorn. Omdat er geen water was voor de dijk van Moddergat werd de boot tijdens sneeuwstorm naar O. gereden. Daar aangekomen bleek het schip in nood door een ander schip al geholpen te zijn. Een ploeg van 20 man uit Moddergat was 8 uur in de weer met transport en sneeuwruimen, zonder dat de boot in het water kwam. NB In 1927 kwam het reddingstation van Oostmahorn met de motor reddingboot Insulinde in gebruik.
- In 1923 eerste succes (uitgerekend met een reserveboot): twee collega vissers van de WL19 (!) werden gered.
- In 1931 het belangrijkste wapenfeit: 5 Zeeuwse vissers gered tijdens stormweer. Als dit niet gebeurd was zou het station waarschijnlijk zijn opgeheven; nu bleef het nog 11 jaar bestaan tot 1942.
Schippers van de reddingboot
Dat zijn er twee geweest:
1. Klaas Aants Visser van het begin (1878) tot zijn overlijden in 1905 (27 jaar schipper).
2. Zijn schoonzoon Gooitzen Sapes van der Zee (1905-1942, dus 37 jaar schipper en de enige bootsman die de L.A. Buma III heeft gehad). Deze woonde in wat nu het huis naast Doet is. In dat huis zitten ook bedstee deuren van de Pauline. Omdat de schipper bereikbaar moest zijn was GSvdZ de eerste met telefoon in Moddergat.
Louw Vanger
Hij is als jongen bij de laatste oefentocht van de L.A. Buma in 1942 mee geweest. Hij is daardoor de enige nog levende Moddergatter die over de reddingboot in functie kan vertellen.
Oberman
In 1942 werd de boot door de N.Z.H.R.M. verkocht aan de Dokkumer houthandelaar Piet Oberman. Die liet hem ombouwen tot zeiljachtje met kajuit, de verbouwtekeningen zijn bewaard gebleven. PO was ook verzetsstrijder: hij was onder andere leider van de overval op de gevangenis in Leeuwarden; hier is een film over gemaakt. Oberman verkocht omstreeks 1950 de boot wegens vertrek naar Canada. Daarna waren er twee andere bezitters voordat de boot in 2000 in slechte toestand werd aangekocht door de Willem Horsman Stichting te Schiermonnikoog. Deze heeft een andere reddingboot in bezit en gerestaureerd.
De restauratie
Na aankoop in 2000 heeft de Willem Horsman stichting de ombouw van Oberman af laten breken; de boot werd gestript met de bedoeling deze weer in zijn staat van 1911 te brengen. In 2011, precies 100 jaar na de bouw, kwam de boot weer in Moddergat aan.
Het 't Fiskershúske werd dit jaar eigenaar; de boot wordt door de stichting Horsman Buma gerestaureerd.
Bouwmeester: Simon Hoekstra uit Dalfsen (deed ook mee aan de WL19)
Coach voor de werklozen die werkervaring opdoen (steeds 5 à 10 tegelijkertijd) : Gea Wagt
De restauratie van de L.A. Buma is mogelijk gemaakt met steun van Leader+.
Veel dank gaat uit naar de sponsoren die het wedstrijdroeien mogelijk maakt:
Glasservice Noord, Albert Zijlmaker, Paesens
Schierzicht Lauwersoog
Jachthaven Noordergat, Lauwersoog
Ten Kate-Kool Watermanagement, Feanwâldsterwâl
Adema Architecten, Dokkum
Wedstrijdscheme 2024:
30 maart IJsselslag Deventer
13 april Harlingen
20 april Grou
25 Mei Urk
22 juni Terherne
september Admiraliteitsdagen Dokkum (?)
21 en 22 september Veersemeer
28 september Langweer
12 oktober Amsterdam
26 oktober Leeuwarden
Geschiedenis:
Naam van de boot: De L.A. Buma
Lieuwe Annes Buma (1796-1876) heeft nooit hoeven werken, vader was rijk geworden door scheepvaart. Erfde hele familiekapitaal omdat hij als laatste van drie ongetrouwde broers en 1 dito zuster te Makkum overleed. Liet 12.000 gulden na aan de Noord- en Zuid-Hollandsche Redding-Maatschappij om een reddingstation te vestigen op Frieslands vaste wal (op Schier en Ameland waren wel al reddingstations).
De N.Z.H.R.M.
Opgericht in 1824. Koos voor Moddergat (hoewel ook bijvoorbeeld Hindeloopen aangaf in de race te zijn) omdat hier in dit gebied veel schipbreuken waren (verraderlijke gronden op en bij de Engelsmanplaat) maar ook omdat de vissers hier het redden al gewend waren. Die vissers werden de logische bemanning van de boot.
Eerste boot
Gebouwd in Amsterdam, alleen om te roeien, 5 aan elke kant + een bootsman (kapitein) en een uitkijk maakt 12 man totaal. Deed dienst in Moddergat tot 1897; daarna elders ingezet en in 1905 na zware schade afgevoerd.
Tweede boot
Was een oude reserveboot, van 1897-1901. Toen viel ie van de dijk af en raakte beschadigd. Naam onbekend, maar waarschijnlijk niet L.A. Buma genoemd.
Derde boot van 1901-1911 werd wel weer L.A. Buma genoemd, maar was ook een ouder exemplaar dat elders onder een andere naam dienst deed. Was roeireddingboot met zeil mogelijkheid.
Vierde boot
Weer speciaal voor Moddergat gebouwd, nu te Katwijk aan Zee door de firma Taat in 1911.
Dit is de boot die nu gerestaureerd wordt. Afmetingen ongeveer 9 meter lang en 2,5 meter breed.
Had een intrekbaar middenzwaard voor als er gezeild moest worden, maar kon ook geroeid worden.
Had ook luchtkisten van koper (kon ook van hout zijn) aan de binnenkant, waardoor deze in feite onzinkbaar was.
De L.A. Buma en de rampen van 1883 en 1893
Konden de vissers zelf niet gered worden in 1883? Nee, want ze waren toen aan het vissen. Sterker nog, van de bemanning van 12 man kwamen er 8 om, allen roeiers. Vier maanden kon de roeireddingboot daardoor niet uitvaren, totdat vervangers gevonden werden.
In december 1893 (ramp van Wierum) viel er ook niets te redden; 22 Wierumer vissers verdronken voordat er in Moddergat bericht kwam over deze ramp.
Reddingspogingen van de laatste L.A. Buma (III)
Deze boot (soms een vervanger zoals een vlet of een reserveboot van de N.Z.H.R.M. als de L.A. Buma III voor onderhoud weg was) kwam een keer of tien in actie. Meestal voor niets (men kwam te laat, de bemanning wilde niet van boord et cetera).
- Berucht is de poging in 1916: er was een schip in nood boven Oostmahorn. Omdat er geen water was voor de dijk van Moddergat werd de boot tijdens sneeuwstorm naar O. gereden. Daar aangekomen bleek het schip in nood door een ander schip al geholpen te zijn. Een ploeg van 20 man uit Moddergat was 8 uur in de weer met transport en sneeuwruimen, zonder dat de boot in het water kwam. NB In 1927 kwam het reddingstation van Oostmahorn met de motor reddingboot Insulinde in gebruik.
- In 1923 eerste succes (uitgerekend met een reserveboot): twee collega vissers van de WL19 (!) werden gered.
- In 1931 het belangrijkste wapenfeit: 5 Zeeuwse vissers gered tijdens stormweer. Als dit niet gebeurd was zou het station waarschijnlijk zijn opgeheven; nu bleef het nog 11 jaar bestaan tot 1942.
Schippers van de reddingboot
Dat zijn er twee geweest:
1. Klaas Aants Visser van het begin (1878) tot zijn overlijden in 1905 (27 jaar schipper).
2. Zijn schoonzoon Gooitzen Sapes van der Zee (1905-1942, dus 37 jaar schipper en de enige bootsman die de L.A. Buma III heeft gehad). Deze woonde in wat nu het huis naast Doet is. In dat huis zitten ook bedstee deuren van de Pauline. Omdat de schipper bereikbaar moest zijn was GSvdZ de eerste met telefoon in Moddergat.
Louw Vanger
Hij is als jongen bij de laatste oefentocht van de L.A. Buma in 1942 mee geweest. Hij is daardoor de enige nog levende Moddergatter die over de reddingboot in functie kan vertellen.
Oberman
In 1942 werd de boot door de N.Z.H.R.M. verkocht aan de Dokkumer houthandelaar Piet Oberman. Die liet hem ombouwen tot zeiljachtje met kajuit, de verbouwtekeningen zijn bewaard gebleven. PO was ook verzetsstrijder: hij was onder andere leider van de overval op de gevangenis in Leeuwarden; hier is een film over gemaakt. Oberman verkocht omstreeks 1950 de boot wegens vertrek naar Canada. Daarna waren er twee andere bezitters voordat de boot in 2000 in slechte toestand werd aangekocht door de Willem Horsman Stichting te Schiermonnikoog. Deze heeft een andere reddingboot in bezit en gerestaureerd.
De restauratie
Na aankoop in 2000 heeft de Willem Horsman stichting de ombouw van Oberman af laten breken; de boot werd gestript met de bedoeling deze weer in zijn staat van 1911 te brengen. In 2011, precies 100 jaar na de bouw, kwam de boot weer in Moddergat aan.
Het 't Fiskershúske werd dit jaar eigenaar; de boot wordt door de stichting Horsman Buma gerestaureerd.
Bouwmeester: Simon Hoekstra uit Dalfsen (deed ook mee aan de WL19)
Coach voor de werklozen die werkervaring opdoen (steeds 5 à 10 tegelijkertijd) : Gea Wagt
De restauratie van de L.A. Buma is mogelijk gemaakt met steun van Leader+.